Çocuklarda Vitamin Kullanımı
Vitaminler vücutta büyüme,gelişme,enerji kullanımı ile yeni hücre ve dokuların yapımı için gerekli olan besin maddeleridir. Minarallerle birlikte vitaminler, organizmada çok sayıda biyokimyasal ve fizyolojik olaylara katılarak vücudun normal fonksiyonlarını yerine getirmesinde rol oynamaktadırlar.
En sık hangi yaşta vitamine ihtiyaç duyuyorlar
Çocuklarda büyümenin hızlı olduğu 0-2 yaş, 5yaş ve adolesan dönemde (10 yaştan itibaren) vitamin ve mineral ihtiyacı artar.
En çok hangi vitaminlere gereksinimleri var? Neden?
Demir,iyot,folat,kalsiyum,D vitamini, B12 vitamini,A vitamini eksikiği sık görülür.Bunun nedeni öğün atlama, aburcubur yeme,sebze ve meyveyi yeteri kadar tüketmemektir.
Çocuklarda vitamin eksikliği sık görülen bir sorun mu?
Çocuklarda vitamin eksikliği çok sık görülmemekle birlikte, belirli yaş dönemleri, bazı hastalıklar ve bazı ilaçların uzun süreli kullanımı sonrası belirli vitaminlerde eksiklik görülebilmektedir.
En sık hangi vitamin eksikliği görülüyor? Neden? Bu vitamin eksiklikleri ne tür sorunlara yol açıyor?
En sık D vitamini eksikliği görülmektedir. Bunun da en sık nedenleri arasında aşağıdaki maddeleri sayabiliriz:
-Yalnızca anne sütü ile beslenme(özellikle güneş ışığına yeterince maruz kalmamış annelerin bebeği)
-Koyu tenli bebekler
-Güneş ışığına yeterince maruz kalmayan bebekler
-Vejeteryan beslenme
-Bazı ilaçların kullanımı (epilepsi ve mantar ilaçları gibi)
-Bağırsaklarda emilim bozukluğu olması (malabsorbsiyon)
-Steroid kullanımı (uzun süreli ve yüksek doz)
D vitamini eksikliği: Kemik metabolizmasındaki rolü nedeniyle kemik gelişimini olumsuz yönde etkiler.Ayrıca Dvitamininin bağışıklık sistemini de etkileyerek sık üstsolunumyolu enfeksiyonundan,besin alerjisi,astım,tip1 diyabet ve bazı kanserlerden korumaktadır.
A vitamini eksikliği: Sık ishal geçirenlede, bağırsaklarında malabsorbsiyon(emilim bozukluğu) olanlarda,düşük diyetsel yağ veya protein alımı olanlarda yani yetersiz beslenmede görülür. Belirtileri: Gece körlüğü,fotofobi(ışıktan kaçınma), konjonktivit (gözde konjonktivada iltihap),efizyal kemik oluşunda sorunlar,defektif diş minesi,mukoz membranların ve cildin keratinizasyonu,büyüme geriliği,enfeksiyon direncinde bozulma görülür.
B12 EKSİKLİĞi:Anemi,güçsüzlük,yorgunluk, büyüyememe,huzursuzluk, solukluk,ishal,kusma yapabilir.
Folik asit eksikliği:Anemi,bozuk bağışıklık sistemine neden olur.
C vitamini eksikliği:Skorbüt( halsizlik,dişeti kanaması ve iltihabı) ve yetersiz yara iyleşmesi.Ciddi derecede eksiklik iskelet kaslarının dejenerasyonu,kalp büyümesi,kemik iliği baskılanması,böbreküstü bezinde küçülme,körelme görülür.
AİLELERİN ÇOCUKLARINA miGELİŞİGÜZEL VİTAMİN TAKVİYESİ SIKÇA GÖRÜLEN BİR DURUM MU?En sık hangi vitamin takviye ediyorlar?
Sosyokültürel düzeye göre değişen bir durum bu.Benim kendi gözlemlerime dayanarak sosyokültürel düzeyi düşük olan aileler çocuğun yeterli beslenip beslenmemesine,gelişim durumuna bakmaksızın vitamin takviyesi kullanma eğilimindeler.Oysa daha yüksek sosyokültürel düzeydeki alileler hekime danışmadan kullanmayı tercih etmemekteler. En sık verilen vitamin takviyesi ise genelde multivitaminler.
Çocuklara hekime sormadan vitamin takviyesi yapılmalı mı?
Hayır yapılmamalı. Normal büyüyen, sağlıklı beslenen çocuklarda vitamin takviyesine ihtiyaç yoktur.
Gelişigüzel vitamin takviyesi nelere yolaçabiliyor?
Özellikle yağda çözünen vitaminlerinin (A, D ,E ve K vitamininin) aşırı depolanması sonucu bazı klinik belirtiler ortaya çıkmaktadır.
Avitaminin aşırı alımına bağlı:anoreksi( aşırı iştahsızlık), yavaş büyüme,vcildin kuruyup çatlaması,karaciğer ve dalağın büyümesi,terleme ve uzun kemiklerde ağrı, artmış kafaiçi basıncı,alopesi(kellik), karotenemi (deride sararma)
Dviamini fazlalığı:Bulantı,ishal,kilo kaybı,polüri(sık idrara çıkma),noktüri (gece idrar yapma), kalp,böbrek,kan damarları,bronş,mide gibi yumuşak dokuların kalsifikasyonu (kalsiyum birikimine bağlı kireçlenme)
Diğer vitaminlerin toksik etkisi çok nadir görülmektedir.
Multivitamin Desteği kimlere verilmelidir:
-Kötü sosyoekonomik düzey,
-İştahsızlık
-Kurşun zehirlenmesi
-İki yaş altı büyüme geriliği olanlar
-Güneş ışığına yeteri kadar maruz kalmayanlar
-Bağırsakta emilim bozukluğu olanlar
-Kilo kaybı olanlar ve vejetaryen diyet yapanlar