Zeka Gelişimi
Bir çocuğun zeka gelişiminin sağlıklı olabilmesi için öncelikle annesinin hamileliğin ilk günlerinden itibaren beslenme ve uyku düzenine dikkat etmesi, stresten uzak durması gerekir.
Anne adayı özellikle süt, yumurta ve et gibi proteinden zengin besinler ve balık tüketmelidir.Balıkta bulunan omega 3 yağ asitleri, folik asit, kalsiyum, fosfor beyin ve sinir sistemi gelişimi için çok önemlidir.
Doğum uygun koşullarda yapılmalıdır. Doğum anında oluşabilecek bazı durumlar ( çocuğun bir süre havasız kalması gibi ) beyin gelişimini olumsuz etkiler.
Doğum sonrası bebeğin topuğundan kan alınarak özellikle zekayı direkt olarak etkileyen hipotiroidi ( tiroid bezinin çalışmaması ) ve bazı metabolik hastalıklar için test yapılıp önlem alınması da gerekir.
Çocuklar beyin gelişiminin %80'ini ilk 5 yaşta tamamlar.
Zeka gelişimi için genetik potansiyelin uygun olması,çocuğa yoğun uyaran verilmesi (çevresel faktörler) ve beslenme düzeniyle beraber bir bütündür.
Çocuğun anne ve babasından gördüğü sevgi,ilgi,karşılıklı etkileşim ve onlara karşı duyduğu güven duygusu zeka gelişiminde etkilidir.
Beyinde bulunan milyonlarca nöronun birbiriyle yaptığı bağlantılar zekayı oluşturur.Zekayı artıran yani nöronlar arası bağlantıları artıran en önemli faktör karşılıklı etkileşimdir.uyaranın karşılıklı olması gerekir. Bir oyuncak veya ekrandan gelmesi aynı etkiyi sağlamaz.
Bir diğer önemli faktör de anne sütüdür. Anne sütü hem içeriği hem de bebeğin emerken anne ile göz teması kurması, anneye dokunması, beyindeki kan akımını ve nöronlar arası bağlantıları artırır. Ayrıca emzirirken annenin bebeğiyle konuşması,daha ileri aylarda mimikler de kullanarak şarkı söylemesi, kitap okuması ve sohbet etmesi de zeka gelişiminde etkilidir.
Bunların yanısıra 0-2 yaş arası TV izlettirilmemesi, uykunun düzenli olması, yaşına uygun oyunlar oynaması,1 yaş civarında dokunarak öğrenmesine izin verilmesi de önemlidir.Ebeveynler bazen hijyen kaygısıyla dokunarak öğrenmeye engel olabilirler. Çocuğa zarar vermeyecek güvenliğini tehlikeye atmayacak şekilde dokunmasına izin verilmelidir.
Çocuğun beslenmesinde doğal yiyecekler tercih edilmeli, koruyucu, katkı madde içeren hazır gıdalardan kaçınılmalıdır. Özellikle demir eksikliğinden kaynaklanan kansızlık da zeka gelişimini etkiler. Demir eksikliğinden korunmak için beslenme alışkanlıkları içinde kırmızı et, mevsim yeşillikleri ve pekmez olmalıdır.Omega 3, omega 6 ve esansiyel yağlar da beyin gelişimini desteklemek için beslenmede önemli bir yer tutar. Bu yağlar başta balık olmak üzere ceviz,badem gibi kuruyemişler, yumurta, zeytin ve zeytinyağında bulunur.
Ayrıca çocuğun yaşına, fiziğine uygun bir seçtiği bir sporu düzenli olarak yapması hem fiziksel gelişimini hem de beyin gelişimini destekler, hafızayı güçlendirir.
Tabiki genetik faktör zekayı belirleyen en önemli etkendir. Ancak uygun beslenme ve etkili uyaranlar ( çevresel faktörler ) uygun olmadığı sürece çocuk genetik mirasınının tamamını kullanamayabilir.